فقر ویتامین B12 یکی از شایع ترین انواع کمبود ویتامین و مواد معدنی و یکی از بزرگترین نگرانی ها در کشورهایی مثل امریکا ، هند ، مکزیک و برخی از نواحی افریقا محسوب می شود .

این ویتامین برای بهبود حال روحی و خلق و خو ، تنظیم سطح انرژی ، حافظه ، قلب ، پوست ، مو و سیستم گوارش مورد استفاده قرار می گیرد . ویتامین B12 همچنین برای بهبود خستگی آدرنال ، ایجاد تعادل در تولید انواع هورمون ها و حفظ سلامت سیستم عصبی و قلبی عروقی ضروری است .

از آنجایی که ویتامین B12 وظایف زیادی در بدن دارد ، کمبود آن ممکن است با علایم مختلف و گاها خطرناکی خود را نشان دهد . بسیاری از این علایم نظیر خستگی مزمن و اختلالات خلق و خو مثل افسردگی و استرس مزمن ، کاملا قابل تشخیص و مشاهده توسط خود فرد می باشند .

فواید ویتامین B12 و منابع آن ویتامین B12 به طرق گوناگون سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می دهد . این ویتامین سلامت سلول های عصبی ، شامل آنهایی که مسئولیت انتقال پیام را بر عهده دارند ، را تامین می نماید و به ساخت لایه ی محافظ روی سلول ها کمک می کند . این یعنی فقر ویتامین B12 مساوی است با اختلال در تمامی وظایف شناختی و مرتبط با یادگیری .

این ویتامین که گاها از با نام سیانوکبالامین نیز از آن یاد می کنند ، در بهبود سیستم گوارش و سلامت قلب نیز دخیل است و کمبود آن ریسک ابتلا به بیماری های گوارشی و قلبی عروقی را افزایش می دهد .

مواد غذایی با منشاء حیوانی ، مثل تخم مرغ ، گوشت اورگانیک ، ماهی آزاد ، مرغ و محصولات لبنی ، بهترین منابع ویتامین B12 محسوب می شوند . به طور طبیعی گیاهان از این ویتامین برخوردار نیستند ، مگر آنکه غنی شده باشند .

فقر ویتامین B12 تشخیص کمبود این ویتامین کمی دشوار است ، زیرا علایمی بسیار معمول مثل خستگی و عدم تمرکز کافی دارد . در واقع تشخیص کمبود ویتامین B12 تنها با آزمایش و سنجش میزان آن در خون امکان پذیر می باشد . با این وجود تحقیقات نشان می دهند 50 درصد از بیماران مبتلا به بیماری های مرتبط با علایم کمبود ویتامین B12 ، از سطح قابل قبولی از این ویتامین در خون خود برخوردارند .

گزینه های سنجش دقیق تری نیز برای تشخیص کمبود ویتامین B12 وجود دارد ، اما این راهکارها معمولا برای افراد تجویز نمی شود ، مگر آنکه دچار کم خونی و یا علایم بیماری های قلبی شده باشند . بنابراین اگر آزمایش های اولیه میزان قابل قبولی از این ویتامین در بدن شما را نشان می دهند اما همچنان علایم کمبود ویتامین را در خود مشاهده می کنید ، می توانید برای آزمایش های بعدی و دقیق تر درخواست دهید .

علایم کمبود ویتامین B12 شامل این موارد می شود :

احساس خستگی دائمی و مزمن درد و ضعف ماهیچه ها درد مفاصل تنگی نفس احساس سرگیجه حافظه ی ضعیف عدم توانایی در تمرکز تغییرات در خلق و خو ، مثل اضطراب و افسردگی مشکلات قلبی مثل تپش قلب مشکلات گوارشی مثل حالت تهوع ، اسهال و گرفتگی ماهیچه های معده کاهش اشتها کمبود جدی و حاد این ویتامین موجب بروز نوعی از کم خونی ، معروف به کم خونی مهلک و یا بیماری های جدی مثل از دست رفتن حافظه و جنون بلند مدت می گردد .

اما چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به فقر ویتامین B12 هستند ؟ افراد مسن که دچار اختلالات گوارشی می باشند بیشتر از هر قشر دیگری در خطر هستند . زیرا در این افراد اسید معده ی کمتری ترشح می شود و جذب ویتامین B12 به خوبی صورت نمی گیرد .

از آنجایی که محصولات حیوانی بیشتری ویتامین B12 را دارند ، افرادی که از رژیم غذایی گیاه خواری پیروی می کنند نیز ممکن است دچار کمبود این ویتامین شوند . معمولا به گیاه خواران مسن توصیه می شود از مکمل های ویتامین B12 استفاده کنند . گروه دیگر نیز ، افراد سیگاری ، معتاد به الکل ، مبتلایان به کم خونی و اختلالات گوارشی را در بر می گیرد .

برای رساندن ویتامین B12 کافی به بدن خود بهتر است از مکمل های ویتامین B کمپلکس و یا مولتی ویتامین ها استفاده کنید . در این صورت کلیه ی ویتامین های گروه B در کنار یکدیگر برای بهبود وظایف حیاتی در بدن تلاش می کنند . با مصرف B کمپلکس در واقع شما دیگر ویتامین های ضروری این گروه مثل بیوتین ، تیامین ، نیاسین و ریبوفلاوین ، که حضور همه ی آنها در بدن حیاتی است ، را به بدن خود می رسانید .