کم خونی داسی شکل (sickle-cell anemia)

یکی از بیماری های وراثتی خونی است که اشکال اصلی در ساختمان هموگلوبین گلبول قرمز می باشد. در حالت طبیعی این هموگلوبین از نوع Aمی باشد. ولی در این بیماران هموگلوبین همه یا تعدادی از گلبول های قرمز بدن فرد (بر حسب نوع خصوصیت وراثت که از هر دو والد باشد یا از یکی از والدین) از نوع Sخواهد بود. این خصوصیت باعث می شود که شکل گلبول های قرمز بیمار در شرایط کمبود اکسیژن محیط از حالت گرد به حالت هلالی (داسی شکل) دراید.

همین امر سبب اشکال در عبور گلبول های مبتلا از عروق ریز بدن شده و انسداد در این عروق و عدم خون رسانی به قسمتی از بافت ها را به دنبال خواهد داشت. در نتیجه علائم بالینی نظیر دردهای شدید در محل انسداد شریان، آسیب به اعضا ء حساس و کم خونی و گاهی زردی در اثر تخریب بیش از حد گلبول های قرمز در طحال به وجود خواهد آمد. لازم به ذکر است که بیمارانی که ژن بیماری را تنها از یکی از والدین خود به ارث برده اند بدون علامت بالینی بوده و تنها با آزمایش خون شناخته می شوند. درمان این بیماری به صورت رساندن اکسیژن کافی به فرد و در بعضی موارد پیوند مغز استخوان می باشد.

*مولتیپل میلوم (multiple myeloma)

نوعی سرطان است که در آن سلول های مخصوصی به نام سلول های پلاسما (پلاسماسل) در مغز استخوان به صورت بدخیم رشد می کنند. مردان دو برابر زنان به این بیماری مبتلا می شوند. سن شایع آن بالای 40 سالگی است. از عوارض آن کم خونی و آسیب کلیه ها می باشد. اولین علائم بیماران دردهای استخوانی به خصوص در دنده ها و ستون فقرات می باشد در عکس رادیولوژی از این نواحی و نیز از استخوان های بلند بدن، نمایی سوراخ سوراخ در عکس به چشم می خورد برای درمان این بیماری از بعضی داروهای شیمیایی از جمله: ملفالان و داروهای استروئیدی استفاده می شود.

*استفراغ خونی (hematemesis)

اغلب منشاء خون در استفراغ از معده است. آسپرین یا الکل از جمله مواردی هستند که می توانند باعث خونریزی در لایه های سطحی معده شوند. معمولا به دنبال مصرف مقدار زیاد و طولانی این دو ماده چنین اتفاق می افتد. زخم های معده یا اثنی عشر، سرطان دستگاه گوارش و در بعضی موارد وریدهای پرخون و واریسی مری همگی می توانند باعث استفراغ خونی شوند. معمولا با اندوسکوپی، محل خونریزی قابل کشف است. درمان شامل: تزریق خون برای جلوگیری از شوک و کم خونی، مصرف دارویی ضد اسید معده و نهایتا جراحی است.