آبسه لوله­ ای - تخمدانی (TOA) یکی از علل توده­ های آدنکسی بوده و در 5 تا 30% مبتلایان به PID بستری شده در بیمارستان دچار TOA هستند.

عوامل مستعد کننده بیماری همانند PID بوده و در یک سوم موارد، تشخیص PID وجود نداشته است و در حدود 70% موارد یک طرفه می­باشد. TOA همانند PID یک عفونت مولتی باکتریال بوده و میکروب­های هوازی و بیهوازی و روده­ای در آن دخیل هستند. شایعترین جرم­های دخیل در آن عبارتند از: E-Coli (37%) - Bacteroid fragilis (22%) - سایر باکتریوئیدها (36%)، پپتواسترپتوکوک (5/18 %) و پپتوکوکوس (11%).

علائم و نشانه­ ها، ارزیابی و یافته­های پاراکلینیکی

تابلوی اصلی بیماری درد لگن (یا شکم) است. تب و لرز در حدود 50 تا 70% موارد و تهوع و خونریزی غیر طبیعی واژینال در 25% موارد وجود دارد. در معیانه، مهمترین یافته، حساسیت لگنی و توده دردناک آدنکسی است (معمولاً درد آنچنان شدید است که امکان یک معاینه کامل را نمی­دهد).

بررسی این بیماران همانند موارد بستری شده PID است . لکوسیتوز در حدود دو سوم موارد وجود دارد. بهترین وسیله تشخیصی سونوگرافی است و در حدود 93% حساس و تا در 99% اختصاصی است. جدی ترین عارضه TOA پارگی آبسه (10% موارد) و در نتیجه پریتونیت منتشر است و در چنین حالتی میزان مرگ و میر 5 تا 10% خواهد بود (در صورت تاخیر در جراحی به 80% هم خواهد رسید).

نکته پارگی آبسه معمولاً در آبسه­های با قطر بیش از 8 سانتی متر رخ می­دهد.

تدابیر درمانی Tuboovarian Abscess (TOA)

تمامی بیماران باید در بیمارستاین بستری و تحت درمان قرار گیرند و مشاوره اورژانس­ با جراح زنان و زایمان صورت گیرد:

  • تجویز آنتی بیوتیک طبق رژیم B توصیه شده CDC برای بیماران مبتلا به PID بستری شده بایستی بلافاصله شروع شود. آنتی بیوتیک­های تزریقی بهتر است حداقل تا 7 روز ادامه یابند.
  • درمان­ای کنسرواتیو به اجرا گذاشته شود.
  • پیگیری پاسخ به درمان از طریق معاینات روزانه و آزمایشات سرپایی (ESR, CBC dift) صورت گیرد.
  • در حدود 70 تا 80% موارد TOA به درمان طبی پاسخ می­دهد. در صورت (الف) عدم پاسخ به درمان ظرف 3 تا 5 روز یا (ب) پارگی آبسه و یا (ج) درد مزمن لگن، درمان به طریق جراحی اندیکاسیون خاهد یافت که برحسب تجربه پزشک، امکانات و شرایط بیمار ممکن است به صورت درناژ ترانس واژینال تحت هدایت سونوگرافی، آدنکستومی یک طرفه (در افراد جوان و میانسال) و یا برداشتن کامل رحم، لوله­ها و تخمدان­ها (TAH-BSO) انجام شود.
16 Female Genital Tubercolusis (FGT)

سل تناسلی زنان (FGT) اگرچه در آمریکا و کشورهای پیشرفته ناشایع است ولی در کشورهای جهان سوم یکی از علل مهم و اساسی نازایی به شمار می­رود. بیماری تقریباً همیشه ثانویه بوده و در بیش از 95% موارد منشا اولیه آن ریه است. میکروب از راه خون (و ندرتاً از راه لنفاتیک و یا انتشار مستقیم از بافت­های مجاور و در 1% موارد از قسمت تحتانی ژنیتال) به دستگاه ژنیتال رسیده و لوله­های رحمی در بیش از 95% موارد (تقریباً همیشه دوطرفه)، اندومتر در 70 تا 90% مورد، تخمدان­ها در 15 تا 30% موارد، سرویکس در 10 تا 25% موارد و واژ« و فرج در کمتر از 1% موارد گرفتار می­شوند.

نکته * در حدود 10% مبتلایان به سل ریوی چار سل ژنتیال می­شوند.

* شایعترین محل گرفتاری لوله­های رحمی در سل، ناحیه آمپول است.